ΜΑΡΤΥΡΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της τριπλής κατοχής (γερμανικής, ιταλικής, βουλγαρικής) της χώρας, η Ελλάδα πλήρωσε ιδιαίτερα βαρύ τίμημα, χάνοντας περίπου το 10% του πληθυσμού της είτε στις ένοπλες συγκρούσεις, είτε από την πείνα και τον υποσιτισμό, είτε λόγω της εκτέλεσης αμάχων. Το αδούλωτο φρόνημα και η σθεναρή αντίδραση του ελληνικού λαού στη φασιστική κατοχή προκάλεσαν τα σφοδρά αντίποινα των κατακτητών, οι οποίοι κατέστρεψαν περίπου 1.700 οικισμούς για τη δράση της Εθνικής Αντίστασης, διαπράττοντας ομαδικές εκτελέσεις, πυρπολήσεις σπιτιών και λεηλασίες. Σφαγές όπως του Διστόμου (Στερεά Ελλάδα), των Καλαβρύτων (Πελοπόννησος), του Κομμένου (Ήπειρος), του Δοξάτου (Μακεδονία) και της Βιάννου (Κρήτη) είναι από τις μεγαλύτερες αγριότητες που διαπράχθηκαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη βουλγαρική ζώνη κατοχής οι διώξεις είχαν το χαρακτήρα εθνοκάθαρσης, καθώς στόχευαν στο βίαιο εκβουλγαρισμό της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Τα μαρτυρικά χωριά και πόλεις της Ελλάδος αναγνωρίζονται με Προεδρικό Διάταγμα και συμμετέχουν στο ομώνυμο δίκτυο, που σήμερα αριθμεί 131 μέλη.