Ο ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ ΤΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ

Ο αστρολάβος του Πτολεμαίου ή σφαιρικός αστρολάβος ήταν ένα ευφυέστατο αστρονομικό όργανο της αρχαιότητας. Προσομοίωνε την ουράνια σφαίρα και την περιστροφή της και είναι γνωστός και ως κρικωτή σφαίρα καθώς, αντί να φέρει συμπαγή σφαιρική επιφάνεια με τα σημαντικότερα αστέρια και τους αστερισμούς, ήταν κατασκευασμένος μόνο από δακτυλίους που αναπαριστούσαν τους βασικούς ουράνιους κύκλους όπως ο ουράνιος ισημερινός και η εκλειπτική με τη ζώνη των ζωδιακών αστερισμών. Η ρύθμιση για το μεσημβρινό του παρατηρητή και το γεωγραφικό του πλάτος γινόταν στους εξωτερικούς δακτυλίους, ενώ στο κέντρο του υπήρχαν βαθμονομημένοι δακτύλιοι με σύστημα σκόπευσης. Χάρη στο σύστημα αυτό, ο αστρολάβος του Πτολεμαίου αποτέλεσε, πέρα από συνηθισμένο εργαλείο διδασκαλίας, και όργανο παρατήρησης για τη μέτρηση και καταγραφή των συντεταγμένων των αστέρων ή των πλανητών. Δυστυχώς δεν έχει σωθεί κανένας, αλλά ο Κλαύδιος Πτολεμαίος (100-170 μ.Χ.) τον περιγράφει αναλυτικά στο σύγγραμμά του Μαθηματική σύνταξις ή Μεγίστη, που έγινε γνωστό στη Δύση ως Αλμαγέστη.