ΣΩΚΡΑΤΗΣ

ΣΩΚΡΑΤΗΣ (469-399 π.Χ.) Ο Αθηναίος φιλόσοφος Σωκράτης αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες μορφές του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Συνήθιζε να διαλέγεται σε κάθε σημείο της πόλης με ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης, χωρίς να παίρνει χρήματα από τους μαθητές του, σε αντίθεση με τους σοφιστές. Δεν άφησε κανένα σύγγραμμα και οι διδασκαλίες του έγιναν γνωστές μέσα από τα έργα των μαθητών του, ιδίως του Πλάτωνα. Ο Σωκράτης αντιπροσωπεύει μια σημαντική τομή στη φιλοσοφία, η οποία εγκαταλείπει την κοσμολογία των προσωκρατικών και στρέφεται στον κόσμο του ανθρώπου. Πεπεισμένος ότι «ουδείς εκών κακός», ο Σωκράτης θέλησε να θεμελιώσει την ηθική πάνω στη γνώση, κατευθύνοντας τους συνομιλητές του στην εύρεση της έμφυτης στον άνθρωπο αλήθειας μέσω της διαλεκτικής, της μαιευτικής και της επαγωγικής μεθόδου, που αποτέλεσαν τη βάση της επιστήμης της λογικής. Όμως, η διεισδυτική κριτική του στις ηθικές συμβάσεις της αθηναϊκής κοινωνίας προκάλεσε παρεξηγήσεις, με αποτέλεσμα να κατηγορηθεί για ασέβεια και να καταδικαστεί σε θάνατο σε μεγάλη ηλικία. Η ηθική συνέπεια που χαρακτήριζε τον βίο του επισφραγίστηκε με την άρνησή του να αποδράσει και την οικειοθελή υποταγή του στην απόφαση της πόλης που τον ανέθρεψε.